14 listopada obchodzimy bardzo ważny dzień – Dzień Czystego Powietrza. W Polsce to święto było ustawione w 2005 r. przez Fundację Arka. Dzień Czystego Powietrza obchodzimy także 7 września, z tą różnicą, że wtedy mamy Międzynarodowy Dzień Czystego Powietrza ustanowiony przez ONZ.
Czystość powietrza jest coraz bardziej wrażliwym tematem w naszym kraju, ale też w skali globalnej, ponieważ jakość powietrza bezpośrednio przekłada się na nasze z Wami zdrowie, wpływa na całe ekosystemy i bioróżnorodność. Wedle ostatniego raportu WHO (z 2014 r.), każdego roku zanieczyszczone powietrze w Europie kosztuje mieszkańcom 1,6 bln dolarów (koszty zdrowotne). Ludzie co raz częściej mają choroby systemu oddechowego (astma, niewydolność płuc, nowotwory), oraz problemy z krążeniem krwi (zawały serca i udary mózgu).
Ogromnym problemem w kontekście zagrożenia dla naszego zdrowia jest zanieczyszczenie powietrza pyłem zawieszonym, dwutlenkiem azotu i ozonem troposferycznym. Ostatnie badania wskazują na to, że jakość powietrza w Europie stopniowo się polepsza, ale nadal na wielu terenach Europejczycy narażeni są na oddychanie powietrzem przekraczającym normatywy jednego lub kilku rodzajów zanieczyszczeń. W dodatku jakość powietrza nie jest problem lokalnym, tylko globalnym. Powietrze swobodnie przemieszcza się, niosąc ze sobą zanieczyszczenia wiele kilometrów od miejsca wyemitowania tych zanieczyszczenia.
W Polsce największy udział w zanieczyszczeniach powietrza wciąż ma niska emisja, czyli spaliny samochodowe oraz dym z kominów pieców centralnego ogrzewania w domach jednorodzinnych. Piece te są przestarzałe i nieefektywne. Na dodatek spala się w nich słabej jakości węgiel, muł i odpady, które powinny trafić do recyklingu, a nie domowego pieca.
Codziennie decydujemy o tym, z jakiego środka transportu skorzystamy, w jaki sposób ogrzejemy nasze domy czy ile zanieczyszczeń powietrza „produkujemy” kupując te, a nie inne towary. Żeby móc walczyć z brudnym powietrzem, powinniśmy zwracać uwagę na te wszystkie elementy. Na przykład, czy wiedzieliście, że wyprodukowanie jednej tony papieru wiąże się z „wyprodukowaniem” 30 kg. zanieczyszczeń powietrza? Oszczędzając m.in. papier, możemy wpłynąć na jakość powietrza, którym oddychamy.
Sposoby na ochronę powietrza
- Korzystajcie z transportu publicznego – rezygnacja z samochodu to świetny sposób na zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza. Transport publiczny jest nie tylko wygodny, ale i tańszy.
- Częściej korzystajcie z roweru lub spacerujcie – jeśli cel Waszej podróży znajduje się wystarczająco blisko, rozważcie pozostawienie samochodu w domu i skorzystajcie z roweru lub spaceru.
- Unikajcie biegu jałowego podczas jazdy samochodem – jazda na biegu jałowym oznacza, że silnik samochodu pracuje, ale samochód nie jest w ruchu (na przykład kiedy stoimy w korku), co powoduje emisję zanieczyszczeń.
- Przejdźcie na czyste źródła energii (m.in. energię słońca lub wiatru) – odnawialna energia jest naszą przyszłością, dzięki niej nie tylko poprawimy jakość powietrza, ale także znacznie ograniczymy tempo zmian klimatycznych.
- Segregujcie odpady – recykling i ponowne wykorzystanie materiałów zamiast oddawania ich bezpośrednio na wysypisko pomaga zmniejszyć zanieczyszczenie powietrza, ale też emisję gazów cieplarnianych.
- Kupujcie lokalnie – kupowanie produktów uprawianych lokalnie obniża emisje związane z transportem.
- Jeśli kupujecie węgiel, kupujcie go dobrej jakości i od sprawdzonych dostawców.
- Nie spalajcie odpadów — nie spala się starych mebli, drewnianych ram okiennych, opakowań typu TETRAPAK, papieru z kolorowych magazynów zanieczyszczonych tłuszczami czy farbami, butelek PET, butelek, i innych odpadów plastikowych, opon, wyrobów z gumy, resztek farb, rozpuszczalników, odzieży.
