Chmury przyjmują różne kształty, czasem przypominają nam jakieś zwierzę, czasem człowieka lub przedmiot. Niebo fascynowało człowieka od dawnych czasów i jeśli tylko mamy okazję, popatrzmy, co się dzieje nad nami! Takie proste zadanie służy nie tylko wzbogaceniu wiedzy dzieci, ale też wyciszeniu się i zrelaksowaniu.
MATERIAŁY
- zdjęcia chmur (załącznik 2.1)
- nożyk do papieru
Przebieg zadania
Nauczyciel pobiera załącznik i w każdym z arkuszy wycina w środku okienko. W zależności od liczby dzieci, możemy zdecydować się na wydruk kilku egzemplarzy załącznika. Następnie grupa/klasa udaje się na spacer i obserwuje niebo przez okienko w arkuszu. Porównując obrazki z rzeczywistością, dzieci próbują zidentyfikować, jaki rodzaj chmur jest dziś na niebie.
Jako wstęp do zabawy może posłużyć plansza z prezentacji 22.03_Dzień wody (str. 6, Obieg wody w przyrodzie). Przed wyjściem na spacer nauczyciel pokazuje slajd i opowiada, na czym polega obieg wody i dlaczego, mimo że słodkiej wody na naszej planecie wcale nie jest tak dużo, źródła wody wciąż są uzupełniane.
Obieg wody nie ma początku, ale możemy prześledzić cały cykl zaczynając od oceanu. Słońce podgrzewa wodę w oceanie, ta zaczyna parować i w postaci pary unosi się nad oceanem. Wznoszące prądy powietrzne przenoszą parę wyżej, do atmosfery, gdzie niska temperatura wywołuje proces kondensacji, i tak właśnie powstają chmury. Poziome prądy powietrzne, przenoszą chmury wokół globu ziemskiego. Drobne kropelki wody w chmurach łączą się ze sobą, powiększają się i w końcu, w postaci śniegu lub deszczu spadają na ziemię.
Śnieg może topnieć albo gromadzić się na powierzchni Ziemi w pokrywie lodowej i lodowcach. Część wód opadowych spływa po powierzchni ziemi: dociera do rzek i w końcu wpada do oceanu. Część wód opadowych przesiąkająca w głąb gruntu lub zasila jeziora słodkiej wody. Część wód gruntowych znajduje ujście na powierzchni Ziemi, gdzie pojawia się w postaci źródeł słodkiej wody. Płytkie wody gruntowe wykorzystywane są przez system korzeniowy roślin. W roślinach woda transpirowana (odparowywana) jest przez powierzchnię liści i z powrotem przedostaje się do atmosfery.
Z tego widać, że chmury są ważnym elementem w obiegu wody, bez nich, woda nie mogłaby krążyć wokół naszego globu. W przypadku starszych dzieci nauczyciel może opowiedzieć o każdym rodzaju chmur osobno.
W zależności od tego, w jakiej części atmosfery powstają, możemy rozróżnić trzy piętra chmur:
Trochę teorii
NISKIE PIĘTRO (do 2 km):
- Chmury kłębiaste
Często takie chmury widzimy w pogodny dzień lata. Mają bardzo wyraźnie zarysowane kontury. Ich podstawy są zazwyczaj ciemne, a górne części rozjaśniają promienie słoneczne. Rzadko dają opady deszczu. - Chmury niskie warstwowe
Są to chmury najbliższe powierzchni Ziemi. Są grubą, ciemną warstwą, spoza której nie widać Słońca. Najczęściej takie chmury możemy zobaczyć zimą lub jesienią. - Chmury kłębiasto-warstwowe
Przypominają chmury kłębiaste, ale są znacznie gęstsze i tworzą regularne kłęby ciemniejsze u podstawy. - Chmury warstwowo-deszczowe
Ciemne chmury z wyraźnie zarysowaną podstawą, nie widać przez nie Słońca. Takie chmury zawsze przynoszą długotrwałe deszcze.
ŚREDNIE PIĘTRO (7 km)
- Chmury średnie warstwowe
- Pokrywają przeważnie całe niebo szarą lub bladoniebieską zasłoną, tworząc wokół Słońca białe wieńce-obwódki.
- Chmury kłębiaste deszczowe
Duże ciemnoszare chmury burzowe w kształcie kowadła. W dolnej części tworzą je kropelki wody, a w górnej – kryształki lodu. Przynoszą obfite, ale krótkotrwałe opady deszczu lub gradu, któremu często towarzyszą grzmoty i błyskawicy. - Chmury średnie kłębiaste
Tworzą je płaskie walce. Nie przysłaniają całkowicie Słońca i nie dają żadnych opadów.
WYSOKIE PIĘTRO (13 km)
- Chmury pierzaste
Mają wygląd delikatnych pasemek przypominających leciutkie piórka. - Chmury pierzasto-kłębiaste
Tworzą pierzaste kłęby podobne do siebie. Są przejrzyste i nie przesłaniają Słońca. - Chmury warstwowo-pierzaste
Przesłaniają niebo białym welonem. W chmurach tych pojawiają się czasami otoczki wokół Słońca, zwane halo.

Post jest finansowany przez Fundację Veolia oraz jest częścią międzynarodowego projektu realizowanego we współpracy polsko-niemieckiej.


Post jest częścią „Kalendarza Przedszkolaka”, który powstał w ramach projektu współfinansowanego z Deutsche Bundesstiftung Umwelt przy współpracy z Naturschutzzentrum Oberlausitzer Bergland.