Porosty pokazują zmiany klimatu

Co mają wspólnego porosty i zmiany klimatu? Dlaczego te niezwykłe organizmy potrafią przetrwać nawet w kosmosie i co to znaczy, że pełnią rolę bioindykatorów?

• żywe porosty (na drzewach, kamieniach itp.)
• lupy kieszonkowe
• linijka
• arkusz roboczy
• ołówek

Nauczyciel wprowadza dzieci w temat.

Porosty nie są typowymi roślinami o korzeniach, łodygach i liściach. Ich ciało nazywa się plechą i zwykle składa się z grzyba i glonów. Dzięki tej świetnej współpracy potrafią przetrwać nawet w ekstremalnych warunkach, nawet w kosmosie.

Czy wiesz, czym są porosty? (Nauczyciel pokazuje przykład żywego porostu na gałęzi lub korze drzewa). Porosty znane są jako bioindykatory – organizmy wrażliwe na zanieczyszczenie środowiska, a w szczególności na kumulację metali ciężkich. Wyjdziemy do parku bądź innego miejsca, gdzie rosną, i lepiej je poznamy.

 

Nauczyciel wychodzi z uczniami na zewnątrz i wręcza im kartę pracy, w której zaznaczają wyniki obserwacji. Dzieci poszukują różnych gatunków porostów i za pomocą lupy dostrzegają następujące cechy: podłoże, kolor, wzrost w cieniu / na słońcu, bliskość źródła zanieczyszczenia.

Starsi uczniowie (szkoła podstawowa) mogą postarać się oszacować wiek porostu skorupiastego. (Podpowiedź: Porosty koropodobne, skorupiaste, przypominające mapy, wyrastają od środka plechy do brzegu około 1 mm rocznie).

Na koniec nauczyciel i uczniowie skupią się na zebraniu informacji, które mają być zaznaczone w ostatniej kolumnie karty pracy: czy źródło zanieczyszczenia jest blisko?

Następnie nauczyciel pyta: „Czy wiecie, że porosty mówią nam dużo o zmianach klimatycznych w środowisku? Powiedzą nam, czy powietrze jest zanieczyszczone, czy jest suche czy wilgotne i wiele więcej. Wiele gatunków rośnie tylko w czystym środowisku. Czy znalazłeś również porosty najbardziej wrażliwe na zanieczyszczenia powietrza?” (Wskazówka: Kształtem przypominają „mini-krzaczki” – na liście pomocy plecha w kształcie krzaczka).

 

Nauczyciel zachęca dzieci do obserwacji porostów – niech spróbują odnaleźć porosty krzewiaste na kolejnych wyprawach w góry (lub w podobnie czystym, pozamiejskim otoczeniu).

Post powstał w ramach projektu Sustainable Future współfinansowanego ze środków Funduszu Wyszehradzkiego.