Prawie wszystkie poradniki i publikacje dotyczące oszczędzania wody przypominają o zakręcaniu kranu w czasie mycia zębów. Wydaje się, że w ciągu tych kilku chwil tej wody nie wylewa się aż tak dużo, ale według różnych źródeł, myjąc zęby z odkręconym kranem zupełnie niepotrzebnie wylewamy między 10 a 20 litrów wody. To jedna piąta tego, ile dziennie wykorzystuje się w Polsce! Jak możemy połączyć temat pustynnienia z myciem zębów? Stworzymy z dziećmi proste klepsydry na piasek, które będą odmierzać dwie minuty, czyli czas potrzebny na prawidłowe mycie zębów. Ale nawiązując do pustyni, pomożemy dzieciom skojarzyć, że odmierzany przez klepsydrę czas z odkręconą wodą, wiąże się z problemem suszy i pustyń, zbudowanych przecież właśnie z piasku!
Cel:
- Wyrobienie u dzieci nawyku zakręcania wody
- Uświadomienie dzieciom, że wodę również należy oszczędzać.
Czas: 15 – 30 minut
MATERIAŁY
- Drobnoziarnisty piasek modelarski, może być kolorowy.
- Papier techniczny, również może być kolorowy.
- Klej do papieru.
- Nożyczki.
- Plastelina bądź dowolna inna formowalna masa.
- Stoper w telefonie bądź zegarek.
Przebieg zajęć
Głównym elementem klepsydry będą dwa stożki z grubego papieru, które dzieci skleją z odpowiednio przyciętego koła. Nauczyciel przygotowuje dzieciom krążki o średnicy około 6 cm, robi nacięcie do środka krążka i pomaga dzieciom pokryć klejem około jedną piątą wycinka koła. Następnie dzieci już same sklejają krążki tak, żeby stworzyły dwa takie same stożki. W jednym stożku należy wyciąć na środku maleńką dziurkę, która ma mieć około 2 milimetry średnicy. Będzie to otwór, przez który będzie wydobywał się piasek. Drugi stożek będzie rodzajem zbiornika, do którego będzie wpadał przesypujący się piasek.
Następnym etapem jest stworzenie podstawy klepsydry, którą dzieci wykonają z plasteliny. Tu można puścić wodzę fantazji, ale ogólna zasada jest taka, że należy stworzyć podstawkę pod dolny stożek, coś w rodzaju miseczki, do której będzie pasował wycięty wcześniej kawałek papieru, a następnie wykonać nóżki, które będą podtrzymywać górny stożek kilka cm nad podstawą. Ważne jest to, aby zarówno górny jak i dolny stożek klepsydry można było zdjąć z plasteliny.
Po wykonaniu podstawki z nóżkami, które podtrzymują górny stożek, można zacząć dosypywanie odpowiedniej ilości piasku potrzebnej do odmierzenia dwóch minut. Osoba prowadząca daje każdemu dziecku niewielką ilość piasku na np. odpowiednio wygiętej kartce i przygotowuje zegarek do odmierzenia dwóch minut. Na sygnał wszystkie dzieci wsypują do górnego stożka piasek i czekają dwie minuty. Nauczyciel sygnalizuje upłynięcie tego czasu i prosi dzieci o zatkanie palcem dziurki, podniesienie stożka i zsypanie piasku do innego zbiornika. W dolnym stożku powinno zostać akurat tyle piasku, ile potrzeba na odmierzenie dwóch minut. Może się zdarzyć, że ktoś dostanie za mało piasku, dlatego w czasie odmierzania dwóch minut dzieci muszą kontrolować ilość piasku w klepsydrze i ewentualnie poprosić o dosypanie go. Aby wystartować ponownie klepsydrę, należy wyciągnąć dolny stożek z piaskiem, zatkać palcem dziurkę górnego stożka, wsypać do niego piasek, odłożyć dolny stożek i odblokować przepływ piasku. Jeżeli klepsydra nie działa, piasek za szybko spływa, bądź nie chce przesuwać się po papierze, można eksperymentować z różnymi wielkościami dziurki, stożka i jego spiczastością. Warto na początku przygotować dzieci na ewentualne niepowodzenia przy pierwszym podejściu.
Na koniec można ewentualnie jeszcze raz sprawdzić, czy wszystkie klepsydry odmierzają dobrze dwie minuty i przypomnieć dzieciom, jak ważne jest zakręcanie wody nie tylko przy myciu zębów, ale też np. w czasie namydlania się w wannie, mycia warzyw albo naczyń. Nauczyciel przypomina jeszcze raz, że piasek w klepsydrze oznacza pustynie i odmierzając nim czas przyczyniamy się do walki z suszą i pustynnieniem.
Post powstał w ramach projektu współfinansowanego ze środków Fundacji Veolia Polska oraz Deutsche Bundesstiftung Umwelt przy współpracy z Naturschutzzentrum Oberlausitzer Bergland.
