27 września obchodzimy Światowy Dzień Drzew.
O istocie i pięknie drzew nie trzeba chyba nikogo przekonywać. Dotychczas opisano około 2 milionów gatunków drzew. Niektórzy badacze wspominają o ponad 100 milionach gatunków. Słownik botaniczny jako drzewo uznaje wieloletnią roślinę o wyraźnie wykształconym pniu, który w pewnej wysokości nad ziemią przekształca się w koronę. Drzewa można podzielić pod wieloma aspektami, np. na: liściaste, iglaste, owocowe, karłowate, niskopienne, wysokopienne, młode, stare, prastare. Można wyróżnić też ich pokrój, czyli kształt. Są drzewa o koronie stożkowatej, kolumnowej, okrągławej, parasolowatej. Każdy z gatunków, ba nawet osobników, to odrębny fascynujący przypadek.
Od dawna drzewa stanowią ważny element dla wielu kultur. W wierzeniach prymitywnych ludów, jako pierwszy na świecie stworzony został dąb. Według ich podań na początku, gdy nie było jeszcze ani nieba ani ziemi, w morzu stały już dęby. Przez wieki były one uważane za święte. Czczono je tanecznymi korowodami lub ofiarowaniem u pnia drzewa owoców, nabiału, plastrów miodu.
Dziś wiemy, że takie obrzędy nie są konieczne. Drzewom, by mogły dobrze się rozwijać i służyć nam swoim dobrem, wystarczy odpowiednio dużo przestrzeni, dopasowane warunki glebowe i choć odrobina szacunku ze strony człowieka.
Jakie istnieją zagrożenia dotyczące drzew?
Mając świadomość, jak ważne są drzewa, przyjrzyjmy się, jakie są obecnie zagrożenia dotyczące drzew?
- intensywne wylesianie, zwłaszcza obszarów Amazonii, obszarów Indonezji, Borneo i Sumatry, obszrów Konga, i północnych Ameryki Północnej oraz Syberii
- rosnący popyt na produkty rolne oraz produkty leśne, który prowadzi do wycinki lasów lub przekształcania naturalnych ekosystemów w lasy gospodarcze
- spadkowa tendencja w udziale zieleni wysokiej w planach zagospodarowania miast; wycinanie starych drzew pod inwestycje budowlane i zastępowanie ich młodymi
- pogarszające się warunki siedliskowe w miastach (zanieczyszczenia, susze, brak odpowiednio dużej, wolnej przestrzeni na rozrost korony, utwardzanie dużych powierzchni, blokowanie drzewom dostępu do wód podziemnych oraz możliwości prawidłowego rozrastania się korzeni)
- niewłaściwa pielęgnacja (zniekształcanie korony drzew przez nieprofesjonalne ich przycinanie, stosowanie nieodpowiednich chemicznych preparatów ochronnych)
Co zatem możemy zrobić?
- szanujmy produkty pozyskiwane z drzew: jeśli drukujemy, piszemy lub rysujemy na papierze, to korzystajmy z niego dwustronnie; zużyty papier oddajmy do recyklingu lub znajdźmy dla niego upcyklingowe zastosowanie; nie bierzmy ulotek; zrezygnujmy z papierowych toreb w marketach i korzystajmy z własnych np. płóciennych toreb)
- zwracajmy uwagę, czy opakowania produktów, które kupujemy mają oznaczenia:
- FSC – potwierdzający, że drewno pozyskano z odpowiedzialnie zarządzanych przedsiębiorstw
- oil palm free – potwierdzający, że produkt nie zawiera oleju palmowego, którego pozyskanie często powiązane jest z wycinką połaci naturalnych ekosystemów leśnych
Więcej informacji
- https://www.wwf.pl/dzien-drzewa
- https://www.poznan.lasy.gov.pl/edukacja/-/asset_publisher/i4ZQ/content/swieto-drzewa/pop_up?_101_INSTANCE_i4ZQ_viewMode=print&_101_INSTANCE_i4ZQ_languageId=pl_PL
- https://www.treesaregood.org/portals/0/docs/treecare/korzysci%20plynace%20z%20drzew.pdf
- “Serce dębu” film w reżyserii Laurenta Charbonnier, Michela Seydoux, 2022
- “Sekretne życie drzew” Peter Wohlleben