Żeby samochód jechał, musi wykonać pracę. Potrzebna jest do tego energia. Człowiek wciąż uczy się rozsądnie z niej korzystać. Pojazdy tracą energię np. przez tarcie. Na lepiej napompowanych kołach pojedziemy, wkładając w to mniej siły niż jadąc na niedopompowanych kołach. Opływowe kształty pojazdów pozwalają uniknąć starty energii związanej z oporem powietrza.
Jest jeszcze sporo innych zależności, które określają ruch, przemieszczanie się. Zachęcamy Was do kilku prostych eksperymentów. Być może wnioski, z nich wypływające, pozwolą Wam, w przyszłości skonstruować super pojazd.
Cel:
- Zainteresowanie dzieci procesami związanymi z ruchem ciał fizycznych
Czas: 30 min.
MATERIAŁY
- piłki, piłeczki (dobrze napompowane i niedopompowane)
- koc lub dywan
- drążek drewniany (opcjonalnie)
- moneta 1gr i 5zł
- pochylnia (np. deska kreślarska)
- taśma malarska + kulka szklana, papierowa rolka po papierze toaletowym + kulka wełniana, korek do butelki + piłeczka pingpongowa, etc.
- mała waga kuchenna (opcjonalnie)
Przebieg zadania
EKSPERYMENT 1 – Która piłka podskoczy wyżej?
Z wysokości około 1m rzuć na twardą powierzchnię (np. podłogę lub chodnik) 2-3 różne piłeczki, mniej i bardziej napompowane.
Jak wysoko się odbijają?
Powtórz eksperyment na miękkiej nawierzchni (np. na dywanie, piasku).
Obserwacja: By piłeczka powróciła do wysokości, z której została rzucona, nie może utracić energii. Tylko dobrze nadmuchana piłka i twarda powierzchnia spełniają takie warunki. Przy niedopompowane piłce lub miękkiej nawierzchni, energia zostaje utracona w postaci ciepła.
EKSPERYMENT 2 – Która moneta spadnie pierwsza?
Do jednej dłoni weź monetę 1 grosz, do drugiej monetę 5 złoty. Podrzuć je równocześnie do góry.
Która moneta spadnie pierwsza na podłogę?
Obserwacja: Mimo różnicy masy, wielkości obydwie monety pokonają tą samą drogę, w tym samym czasie. Pieniążek musi zatem zużyć tym więcej siły, im jest cięższy i większy.
EKSPERYMENT 3 – Co stoczy się najszybciej?
Weź kilka różnych przedmiotów, które mogą się toczyć i dobierz je w pary o podobnej wadze (np.taśma malarska + kukla szklana, papierowa rolka po papierze toaletowym + kulka wełniana, korek do butelki + piłeczka pingpongowa). Pary puść, kolejno, równocześnie z przygotowanej do “wyścigu” pochylni (może nią być np. deska kreślarska oparta z jednej strony na kocu).
Który przedmiot z danej pary stoczył się szybciej?
Obserwacja: Przedmioty “pełne od środka” np. kulka wełniana, kulka szklana, korek do butelki, potoczył się szybciej. Przedmioty o “masie rozłożonej po zewnętrznym ich obrysie” np. taśma malarska, piłeczka pingpongowa, rolka po papierze toaletowym, staczały się wolniej.
Post powstał w ramach projektu współfinansowanego z Deutsche Bundesstiftung Umwelt przy współpracy z Naturschutzzentrum Oberlausitzer Bergland.
