Czym jest migracja? Jaki jest jej cel u niektórych zwierząt, a w szczególności u Bieługi? Zerknijcie na wcześniejszą zabawę, aby przygotować makietę Dunaju: KLIK, a następnie przygotujcie resztę materiałów. Pokażmy dzieciom wspólnie czemu ryby migrują.
MATERIAŁY
- migracja bieług – mapa
- ławka
- kolorowy papier (karton)
- rysunki ryb zamieszkujących Dunaj (szczupak pospolity, sandacz pospolity, okoń pospolity, leszcz)
- papierowy szablon ogona bieługi
- 1 drewniana klamerka dla każdej bieługi, symbolizująca rybie usta (po 1 na 5 dzieci)
- łuski z filcu (zależnie od liczby dzieci – 1 bieługa potrzebuje 2 łusek)
- 1 papierowy model płetwy dla każdej bieługi
- niebieski sznurek symbolizujący granicę morza
- żółty sznurek do zaznaczenia granicy obszaru, na którym odbywa się tarło
Przygotowanie do zabawy
UWAGA: Minimalna liczba uczniów tworzących rybę – 5
Pokażcie dzieciom różne gatunki ryb żyjących w Dunaju (modele załączone w „materiałach”, wykonane w realnej lub zbliżonej skali) po kolei i ułóżcie je na makiecie rzeki, przygotowanej w poprzednim zadaniu (KLIK).
Następnie, poproście dzieci o ponowne chwycenie się za ręce i utworzenie bieług (5 dzieci tworzy jedną rybę).
Każde dziecko otrzymuje osobną funkcję:
- Pierwsze dziecko dostaje drewnianą klamkę – jego zadaniem jest złapanie/upolowanie co najmniej jednej ryby z rzeki podczas migracji z morza w kierunku Bratysławy.
- Drugie dziecko otwiera i zamyka usta, imitując oddychanie przez skrzela.
- Trzecie i czwarte dziecko otrzymują filcowe łuski – ich zadaniem jest ochrona.
- Piąte dziecko porusza papierową płetwą – jego funkcją jest ruch.
Każda część ciała bieługi jest ważna – umożliwia przetrwanie długiej podróży. Jeśli w grupie macie młodsze dzieci, zadanie można uprościć – każde dziecko może reprezentować jedną bieługę, trzymając drewnianą klamkę (z pominięciem odrębnych funkcji).
Przed rozpoczęciem migracji należy wyjaśnić dzieciom, gdzie znajduje się rzeka, po której będą się poruszać (niebieski materiał rozłożony na ziemi), dokąd migrują ryby, by złożyć ikrę oraz gdzie jest morze (za niebieskim sznurkiem).
Wyjaśnijcie dzieciom, gdzie znajdują się poszczególne elementy.
Przebieg zabawy
RUNDA 1 (pływanie jako bieługa):
Migracja rozpoczyna się jesienią. Wszystkie bieługi zbierają się w morzu (za niebieskim sznurkiem). Ich celem jest bezpieczne przemieszczenie się w górę rzeki, by złożyć ikrę w okolicach Bratysławy (za granicą zaznaczoną żółtym sznurkiem).
Dzieci mogą utożsamić się z rybami i funkcjami, które otrzymały – odbywają „próbną podróż”, płynąc w górę rzeki do Bratysławy i z powrotem do Morza Czarnego.
RUNDA 2 (jedzenie):
By przetrwać długą podróż, ryby muszą złapać (upolować klamerką) co najmniej jedną rybę. Gdy dzieci docierają do miejsca, w którym odbywa się tarło, sprawdźcie, czy każdy zespół złapał rybę i czy wszyscy przetrwali podróż. Następnie, bieługi wracają do morza. Tym razem również muszą złapać ryby.
RUNDA 3 (niebezpieczeństwo – kłusownicy):
Czy w czasie migracji coś może zagrozić bieługom lub je zatrzymać?
Pamiętacie, jakie zagrożenie czyhało na Ralucę, gdy spotkała Tolę, Polę i Urwisa? Buldogi – kłusownicy! (Historię znajdziecie tutaj: KLIK)
W naszej zabawie to Wy będziecie kłusownikiem, który wyjaśnia swoją rolę: podczas zabawy siadacie nad rzeką i polujecie, próbując złapać ryby własnymi rękami. Jeśli któraś z bieług znajdzie się w zasięgu rąk kłusownika, kłusownik dotknie lub złapie którąś z ryb, wtedy ryba nie może kontynuować podróży i musi pozostać w miejscu.
RUNDA 4 (niebezpieczeństwo – tama na rzece):
Ustawcie ławkę w poprzek rzeki w taki sposób, żeby dzieci nie mogły jej ominąć.
Jak zachowują się dzieci/ryby? Jak się czują (zdezorientowane, itp.)? Zapytajcie dzieci, co symbolizuje ławka (ławka to tama na rzece, której nie sposób bezpiecznie pokonać, w bajce jest to zapora Gabčíkovo, ale najbliższa delcie jest Iron Gate II, zlokalizowana około 860 km od Delty Dunaju). Zatrzymuje ona bieługi i nie pozwala im dotrzeć do miejsca, w którym odbywa się tarło.
Co możemy zrobić, by pomóc bieługom? … Dowiecie się podczas kolejnej zabawy z naszym udziałem. Szukajcie jej już niedługo na naszej stronie 🙂
Obserwacje i wnioski
Raluca, z naszej historii, musiała migrować daleko od morza, aż do Bratysławy (w końcu to kilkaset kilometrów), bo chciała złożyć ikrę, by przedłużyć swój gatunek, tak jak jej babcie i dziadkowie.
Bieługa to bardzo stary gatunek ryb. Żyły na ziemi ponad 200 milionów lat temu (dlatego dzisiaj nazywa się je żywymi skamielinami). Nim ryba wyruszy w długą podróż ważne jest, by pomyślała o tym, co będzie jej potrzebne.
Co na przykład?
JEDZENIE – ryby muszą złapać coś do jedzenia. Co jedzą bieługi? Mogą jeść np. mniejsze ryby.
Czy wiecie, jakie inne ryby można spotkać w Dunaju?